AHMED MOHAMED KATHRADA: ALAMA YA MAPAMBANO DHIDI YA UBAGUZI WA RANGI NCHINI AFRIKA KUSINI

Na Masudi Rugombana

Alikuwa Mwanasiasa, mtetezi wa haki za binadamu na Mwanaharakati mkubwa wa kupinga sera za kibaguzi za utawala wa Makaburu wa Afrika ya Kusini. "Uncle Kathy" kama anavyojulikana kwenye mitaa ya miji mbalimbali huko Afrika kusini jina lake halisi ni Ahmed Mohamed Kathrada.

Ahmed Mohamed Kathrada

Mwanaharakati huyu anayeheshimika kama alama ya mapambano ya kupinga ubaguzi wa rangi (Anti Apartheid Icon) alihukumia kifungo cha maisha jela mwaka 1964 sambamba na Nelson Mandela, Walter Sisulu, Govan Mbeki, Andrew Mlangeni, Billy Nair, Elias Motsoaledi, Raymond Mhlaba and Denis Goldberg katika kesi maarufu iliyojulikana kama Rivonia akishtakiwa kwa makosa ya hujuma, kutaka kuiangusha serikali na kuanzisha vita vya msituni (guerrilla war)

MAISHA YAKE YA UTOTONI NA HARAKATI ZAKE DHIDI YA UBAGUZI WA RANGI
Ahmed Mohamed "Kathy" Kathrada alizaliwa tarehe 21 August 1929 katika mji mdogo wa Schweizer Reneke katika jimbo la Western Transvaal  ( North West Province). Ni mtoto wa nne kati ya watoto sita waliozaliwa na Wazazi wahamiaji Waislamu wa madhehebu ya Bohra kutoka jimbo la Gujarat nchini India.

Kutokana na asili yake ya kihindi, hakuweza kuandikishwa shule katika jimbo la Transvaal kwa sababu sera ya elimu ya wakati huo ilikuwa inapiga Marufuku Watu wasiokuwa wazungu kusoma katika shule za wazungu na wasiokuwa Waafrika kusoma katika shule za Waafrika. Hivyo alilazimika kwenda katika jiji la Johanesburg umbali wa mile 200 kujiunga na shule ya Wahindi (Indian School).

Akiendelea na masomo, Kathrada ilivutiwa na harakati za kupinga ubaguzi wa rangi dhidi ya watu wa jamii ya kihindi katika jimbo la Transvaal zilizokuwa zikifanywa na Dr. Yusuph Dadoo kiongozi wa harakati za kudai uhuru katika jimbo la Transvaal. Harakati zake kisiasa zilianza mwaka 1941 akiwa na umri wa miaka 12 wakati alipojiunga na jumuiya ya vijana wanaofuata itikadi ya ujamaa (Young Communist League of South Africa) akisambaza vipeperushi mitaani vilivyokuwa vikipinga sera za kibaguzi. Kathrada alikuwa mjumbe mwanzilishi wa jumuiya ya vijana wa kihindi wanaofanya kazi za kujitolea katika jimbo la Transvaal (Transvaal Indian Volunteer Corps) ambayo baadae ilibadili jina na kuitwa Transvaal Indian Youth Congress na kumchagua Kathrada kuwa mwenyekiti wake.

Mwaka 1951, alijiunga na Chuo Kikuu cha Witwatersrand,  baadaye aliachana na masomo ya chuo ili apate muda wa kutosha wa kujishughulisha na harakati za ukombozi. Ni mwaka huo huo ndipo alipochaguliwa kuongoza ujumbe wa vijana kutoka makundi ya watu wenye rangi mchanganyiko (multi-racial South African delegation)  kuhudhuria mkutano wa vijana Duniani uliofanyika huko Berlin nchini Ujeruman na mkutano wa kimataifa wa Wanafunzi uliofanyika Warsaw nchini Poland.
Alipokuwa Poland, alipata fursa ya kutembelea kambi ya mateso na mauaji ya Auschwitz (Auschwitz concentration camp) ziara inayoelezwa kuwa iliongeza chachu katika harakati zake za kupinga ubaguzi rangi. Baadae alikwenda Budapest nchini Hungary ambapo alifanya kazi kwa muda wa miezi tisa katika makao makuu ya Shirikisho la kimataifa la demokrasia kwa vijana (World Federation of Democratic Youth) kabla ya kurejea Afrika Kusini kuendeleza harakati za ukombozi.

Kutokana na kuimarika kwa ushirikiano baina ya vyama vya Kihindi na Kiafrika katika mapambano dhidi ya utawala wa kibaguzi kwenye miaka ya 1950, ni wakati huo ndipo Ahmed Kathrada alipokuwa na mawasiliano ya Karibu na viongozi wa chama cha African National Congress (ANC) kama Nelson Mandela na Walter Sisulu na alikuwa ni miongoni mwa wanaharakati 156 walioshitakiwa kwa makosa ya uhaini katika kesi iliyodumu kuanzia mwaka 1956 hadi 1960 na hatimaye kuachiwa huru baada ya kukutwa hawana hatia.
Baada ya chama cha ANC na taasisi kadhaa zilizokuwa zikiendesha kampeni ya kupinga ubaguzi wa rangi kupigwa marufuku nchini Afrika Kusini mnamo mwaka 1960, Ahmed Kathrada aliendeleza harakati zake za kisiasa licha ya kukamatwa mara kwa mara. Mara baada ya kuzidi sana kuwekewa vizuizi vya nyumbani, mwaka 1962 Ahmed Kathrada aliamua kuendesha harakati zake za ukombozi akiwa mafichoni.

Tarehe 11 July 1963, mwaka mmoja baada ya kukimbilia mafichoni, Ahmed Kathrada alikamatwa akiwa ndani ya makao makuu ya kikundi ya kijeshi cha Umkhonto we Sizwe (Vuguvugu la kupigania haki na tawi la kijeshi la chama cha ANC) huko katika kitongoji cha Rivonia, nje kidogo ya jiji la Johannesburg. Alishitakiwa pamoja na Nelson Mandela na wanaharakati wengine nane na kuhukumiwa kifungo cha maisha jela mwaka 1964 katika kesi maarufu iliyojulikana kama kesi ya Rivonia.

Alitumikia kifungo kwenye magereza yenye ulinzi wa hali ya juu katika kisiwa maarufu cha Robben (Robben Island) na Pollsmoor la jijini Capetown hadi mwaka 1989 alipopata msamaha na kuachiwa huru. Akiwa kifungoni huku akilipiwa ada ya tuition na familia yake Kathrada alikamilisha shahada za historia, kuhusu masuala ya uhalifu na siasa za Afrika katika Chuo kikuu cha Afrika kusini.

HARAKATI ZAKE ZA SIASA BAADA YA KUTOKA GEREZANI
Baada ya marufuku dhidi ya chama cha A.N.C kuondolewa mwaka 1990 Ahmed Kathrada alichaguliwa kuwa Mbunge katika bunge la Afrika Kusini, mjumbe wa kamati kuu na mkuu wa idara ya mahusiano ya umma katika chama cha ANC. Mara tu baada Nelson Mandela kuchaguliwa kuwa Rais wa Afrika Kusini, alimteuwa Ahmed Kathrada kuwa mshauri wake mkuu wa masuala ya siasa.

Nelson Mandela alipostaafu, Ahmed Kathrada naye aliamua kustaafu na kuanzisha taasisi yake iliyojulikana kama Kathrada foundation. Alimuoa mwanamama mpinga ubaguzi Barbara Anne Hogan ambaye ni waziri wa zamani wa Afya na Makampuni ya umma katika serikali ya Afrika Kusini chini ya chama cha A.N.C.
Ahmed Kathrada alipata fursa ya kwenda kuhiji Maka mwaka 1992.

KIFO CHAKE
Alifariki mwezi Machi mwaka 2017 akiwa na umri wa miaka 87 baada ya kuugua kwa muda mfupi na kufanyiwa Mazishi ya kitaifa kwenye makaburi ya Westpark jijini Johanesburg tarehe 29 Machi 2017.
Huyo ndiye Alhaji Ahmed Mohamed Kathrada (Uncle Kathy), mpigania uhuru, mtetezi wa haki za binadamu na mpinga ubaguzi wa rangi ambaye wakati wa uhai wake, aliandika kitabu kuhusu maisha yake na kile alichopitia wakati akiwa Gerezani katika harakati za kulikomboa taifa la Afrika Kusini. Kitabu chake kinafahamika kama No Bread for Mandela: Memoirs of Ahmed Kathrada, Prisoner No. 468/64.

Ukinakili Makala zangu kumbuka kufanya acknowledgment.
© Copy rights of this article reserved
®Written by Masudi Rugombana

Napatikana kupitia simu namba

+255743 184 044.
Email: masudirugombana@gmail.com