Anaitwa Abiy Ahmed Ali au Abiyyi Ahimad Alii kama inavyoandikwa na kutamkwa kwa lugha ya kabila lake la Oromo. Jina lake la utotoni ni Abiyot likimaanisha Mapinduzi, jina maarufu walilokuwa wakipewa watoto waliozaliwa baada ya Mapinduzi ya Ethiopia ya mwaka 1974 yaliyoundoa madarakani utawala wa mfalme Haile Selasie.
Kijana huyu ambaye tarehe 15 August 2018 atatimiza umri wa miaka 42, ndiye Waziri mkuu wa sasa wa Ethiopia. Pia ndiye kiongozi wa serikali kijana zaidi barani Afrika. Anajulikana kama Waziri mkuu mwenye uwezo wa kuzungumza lugha mbalimbali ( Multilingual Prime Minister) akiwa na uwezo mkubwa wa kuzungumza kwa ufasaha Lugha nne ambazo ni Afaan Oromo, Amharic, Tigrinya and Kiingereza.
 |
| Waziri mkuu wa Ethiopia Abiy Ahmed |
Waziri mkuu huyu mwanamageuzi ( Reformist ) Alizaliwa tarehe 15 August 1976 katika mji wa Beshasha katikati ya Ethiopia, mji huu unapatikana kwenye jimbo la Oromia, jimbo kubwa zaidi kwa eneo na lenye idadi kubwa zaidi ya watu kuliko mikoa yote nchini Ethiopia. Anazaliwa kwenye familia ya Wakulima wa kahawa wa kabila la Oromo yenye dini mchanganyiko ambapo baba yake Ahmed Alli ni Muislamu na Mama yake Tizita Wolde ni Mkristo. Abiy Ahmed ni baba wa mabinti watatu aliowapata kwa mke wake Zinash Tayachew.
Kwa hiyo Waziri Mkuu Abiy Ahmed ni Muislamu kutoka kabila la Oromo ambalo ndilo kabila kubwa kuliko yote nchini Ethiopia linalounda asilimia 34.4 ya idadi ya raia wote wa Ethiopia wanaofikia milioni 102. Idadi ya watu wa kabila la Oromo inakadiriwa kuwa ni zaidi ya milioni 35. Pia Waoromo wanapatikana katika baadhi ya maeneo ya Kenya na Somalia.
ELIMU YAKE NA UTUMISHI JESHINI.
Masomo na utumishi wake jeshini ni vitu vilivyokwenda sambamba. Alisoma elimu ya msingi katika shule ya Msingi Beshasha na elimu ya Secondary katika shule ya Agaro (Agaro Secondary School) katika mji wa Agaro. Mwaka 1990 akiwa na umri wa miaka 14 alijiunga na Muungano wa jeshi la Waasi la EPRDF (Ethiopian People's Revolutionary Democratic Front ) liliokuwa likipigana kuindoa Madarakani Serikali ya Mengitsu Haile Mariam na mara tu baada ya kuanguka serikali ya Mengitsu mwaka 1991 Abiy Ahmed alichukua rasmi mafunzo ya kijeshi na kujiunga rasmi na Jeshi la Ethiopia ( Ethiopian National Defense Force ) akiwa na umri wa miaka 15.
Akiendelea na utumishi jeshini, Abiy aliendelea na elimu ya juu na kufanikiwa kupata shahada ya kwanza (Bachelor's degree ) ya uhandisi wa Computer ( Computer Engineering) mwaka 2001 kutoka chuo cha Microlink Information Technology cha mjini Addis Ababa. Mwaka 2005 alihitimu na kupata cheti huko Pretoria Afrika Kusini katika masomo ya Cryptography ( Elimu ya njia ya kuhifadhi na kusambaza data katika fomu maalumu ili wale tu waliokusudiwa ndio watakaoweza kusoma na kuzichakata).
Ana Master of Art (M.A) ya Mabadiliko na Mageuzi ya uongozi (Transformational Leadership and Change ) kutoka Chuo kikuu cha Greenwich, London Uingereza. Pia ana Master degree ya Usimamizi wa biashara ( Business Administration ) kutoka chuo cha utawala na uongozi cha Leadstar cha jijini Addis ababa aliyoipata mwaka 2013.
Ana shahada ya Uzamivu (Ph.D) aliyotunukiwa na taasisi ya amani na mafunzo ya usalama katika chuo kikuu cha Addis ababa mnamo mwaka 2017. Katika utumishi wake Jeshini, alipanda ngazi hadi kufikia cheo cha Luteni Kanali ( Lieutenant Colonel ), alishiriki vita dhidi ya Erithrea kupitia kitengo cha ujasusi (military intelligence ).
Anatajwa kuwa ndiye mwanzilishi wa Shirika la kitaifa la taarifa za kiuslama ( National Information Security Agency - INSA ) ambayo ni idara muhimu inayotuma taarifa za kijasusi kwa shirika na ujasusi la Ethiopia ( National Intelligence and Security Service-NISS). Alianzisha na kuongoza shirika hilo kuanzia mwaka 2007 hadi 2010. Abiy Ahmed alikuwa ni miongoni wa askari wa kulinda amani wa umoja wa mataifa waliopelekwa nchini Rwanda mwaka 1995.
HARAKATI ZAKE ZA KISIASA.
Alianza harakati za kisiasa mwaka 1991 akiwa na umri wa miaka 15 pale alipochaguliwa kuwa mjumbe kwenye halmashauri kuu ya chama cha Oromo People's Democratic Organization (OPDO), chama tawala cha kikabila katika jimbo la Oromia ambacho ni miongoni mwa vyama vinne vilivyoungana kuunda Serikali nchini Ethiopia kupitia mwamvuli wa Ethiopian People's Revolutionary Democratic Front (EPRDF). Alipata mafanikio ya haraka kisiasa hadi kuwa mjumbe wa kamati kuu ya chama tawala cha Ethiopia (EPRDF) na baadae kuteuliwa kuwa mwenyekiti wa bodi mbalimbali za mashirika ya umma. Katika uchaguzi mkuu wa Ethiopia wa mwaka 2010 Abiy Ahmed alichaguliwa kuwa mjumbe katika bunge dogo la Ethiopia na mwaka 2015 alichaguliwa tena kwa mara ya pili kuwa mjumbe wa bunge hilo.
Umaarufu wake uliongezeka zaidi wakati wa vurugu za kupinga hatua ya Serikali kunyakua ardhi kinyume cha sheria katika jimbo la Oromia katika kile kilichodaiwa kuwa ni upanuzi wa mji mkuu Addis ababa. Abiy aliachia nyadhifa zake zote serikalini ili kuungana na wananchi katika kupigania mabadiliko katika jimbo la Oromia uamuzi uliomfanya kuwa kinara katika vurugu hizo zilizopelekea majeruhi na vifo. Hata baada ya unyakuaji huo wa ardhi kusitishwa rasmi mwaka 2016 bado vurugu hizo ziliendelea na kubadilika kutoka kwenye kupinga unyakuaji wa ardhi hadi kuwa vurugu za kisiasa zilizosambaa nchi nzima.
Ni mapambano hayo ndiyo yaliyomjengea heshima kubwa kwa watu wa mkoa wa Oromia na kumpandisha kwenye ngazi ya mafanikio ya kisiasa. Mwezi October mwaka 2015 Waziri mkuu wa Ethiopia Hailemariam Desalegn alimteua Abiy Ahmed kuwa Waziri wa Sayansi na teknolojia wa Ethiopia nafasi aliyoitumikia kwa muda wa mwaka mmoja kabla ya kuteuliwa kuwa Naibu Rais wa jimbo la Oromia katika kipindi cha utawala wa Rais Lemma Magersa wa jimbo hilo. Wakati akiwa naibu Rais wa Oromia, Abiy Ahmed aliendelea na nafasi ya uwakilishi katika bunge la Ethiopia na baadae kushika madaraka ya Uenyekiti wa Chama cha Oromo (OPDO) tarehe 22 Februari 2018.
MIGOGORO YA KIKABILA NCHINI ETHIOPIA YAMPANDISHA ABIY AHMED HADI KWENYE CHEO CHA UWAZIRI MKUU.
Ethiopia imekuwa ikikabiliwa na chuki za kikabila kwa miaka mingi, Jamii ya watu wa kabila la Oromo ambao ni asilimia 34.4 ya Waethiopia na jamii ya watu wa kabila la Amhara ambao ni asilimia 27 ya Waethipia wote zimekuwa zikilalamikia kutengwa katika nafasi za uongozi kwenye serikali kuu inayoongozwa na watu wa jamii ya Tigraya kupitia chama chao cha kikabila cha Tigrayan People's Liberation Front (TPLF) na Chama cha Southern Ethiopian People's Democratic Movement (SEPDM).
Hali hii ilipelekea makabila haya makubwa kuunganisha nguvu ndani ya Muungano wa EPRDF (chama tawala) kupitia vyama vyao vya Amhara National Democratic Movement (ANDM) chini ya Demeke Mekonnen na Oromo Peoples' Democratic Organization (OPDO) chini ya Abiy Ahmed. Pia Makabila haya yaliunganisha nguvu nje ya chama tawala kupitia kambi ya upinzani chini ya muungano wa chama cha United Ethiopian Democratic Forces (UEDF)
Licha ya vyama vyote vitatu pamoja na chama kingine cha nne cha Southern Ethiopian People's Democratic Movement (SEPDM) kinachoongozwa na Hailemariam Desalegn (Waziri mkuu aliyejiuzulu) kuunda mwamvuli wa chama tawala cha Ethiopian People's Revolutionary Democratic Front ( EPRDF ) bado jamii ya watu wa Tigraya ilikuwa na nguvu kubwa ya maamuzi ndani ya Muungano huo.
Hatua ya serikali inayoongozwa kwa wingi na watu wa kabila la Tigraya kunyakua ardhi kwa nguvu katika jimbo la Oromo kwa kisingizio cha upanuzi wa jiji la Addis ababa ndio ilikuwa kichocheo kikubwa wa vurugu kubwa za kisiasa na kikabila zilizopelekea mauaji ya waandamanji mia saba. Kusambaa kwa vurugu hizo kulipelekea Waziri mkuu Hailemariam Desalegn kutangaza hali ya hatari nchi nzima na hatimaye kujiuzulu mnamo tarehe 15 February 2018 baada ya kushindwa kudhibiti hali ya mambo.
Ili kuhakikisha kuwa nchi inarudi katika hali ya utengamano, tarehe 27 March 2018 vyama vinavyounda muungano wa EPRDF ambao ndio unaoitawala Ethiopia viliamua kumchagua Abiy Ahmed kuwa kiongozi wao na hivyo moja kwa moja kuwa Waziri mkuu wa Ethiopia akichukua nafasi ya Hailemariam Desalegn aliyejiuzulu. Abiy Ahmed aliapishwa rasmi kuiongoza Ethiopia tarehe 02 April 2018 siku tano baada ya kukabidhiwa uenyekiti wa chama tawala cha EPRDF.
ABIY AHMED NA SERA ZA MAGEUZI
Mara tu baada ya kuapishwa Waziri mkuu Abiy Ahmed Alli alitoa hotuba ya kihistoria iliyoonyesha uelekeo wa kurejesha umoja wa kitaifa. Aliwaomba msamaha wananchi wa Ethiopia kwa mauaji yaliyofanywa na vikosi vya Serikali dhidi ya Waandamanaji zaidi ya mia saba wakati wa vurugu za kisiasa zilizotokana na kampeni ya kupinga unyakuaji wa ardhi, alikwenda mbali zaidi katika hotuba yake baada ya kuwataka Wapinzani wa Serikali waliokimbilia nje ya nchi kurejea Ethiopia ili kufikia Maridhiano na serikali yake katika kuijenga Ethiopia. Jambo hili halijawahi kufanywa na Serikali zilizopita za Ethiopia chini ya Hailemariam Desalegn, Melez Zenawi, Mengitsu Haile Mariam na hata mfalme Haile Selasie.
Mara baada ya kuingia ofisini kuanza kazi ya Uwaziri mkuu, Abiy Ahmed aliondoa amri ya hali ya hatari (a state of emergence), Serikali yake imeshafunga moja ya gereza lililokuwa tishio na hatua ya kwanza ya kuwaachia wafungwa wa kisiasa imekwishaanza. Pia alitangaza mpango mkubwa wa mageuzi ya uchumi yatakayojumuisha ubinafsishaji wa Mashirika ya umma (state-run firms) na kuuza sehemu ya hisa za makampuni yanayomilikiwa na serikali kwa wawekezaji wa kigeni. Kiongozi huyu anaendelea kuzunguka nchi nzima akihimiza mshikamano na kuahidi mageuzi makubwa zaidi Serikalini ikiwa ni pamoja na kuondoa vizuizi vyote vya kibiashara baina ya Ethiopia na Somalia.
Hatua yake ya kutangaza kuheshimu masharti yote ya makubaliano ya amani yaliohitimisha vita vya kugombea mpaka vya mwaka 1998 hadi 2000 kati ya nchi yake na hasimu wake Erithrea imefungua njia ya kupatikana kwa amani ya kudumu baina ya majirani hao wa pembe ya Afrika. Hatua hii imeivutia Erithrea hadi kufikia hatua ya kutuma ujembe maalum kwenda Ethiopia kwa lengo la kujadiliana namna ya kuanzisha uhusiano wa kidiplomasia baina ya mataifa hayo mawili ambayo ni ndugu.
Mgogoro wa mpaka kati ya nchi hizo mbili uliopelekea kuzuka kwa vita umekuwa ni miongoni mwa vikwazo vikubwa kwa maendeleo ya kiuchumi ya mataifa hayo kwani yamekuwa yakielekeza bajeti kubwa kwenye ulinzi na kusababisha sekta nyingine kudorora.
MLIPUKO WA BOMU KWENYE MKUTANO WA HADHARA JIJINI ADDIS ABABA TAREHE 23/6/2018.
Mlipuko huo ulisababisha kifo cha mtu mmoja na wengine kadhaa kujeruhiwa wakati maelfu ya Wananchi walipohitimisha matembezi ya kuunga mkono sera za mageuzi za Waziri mkuu Abiy Ahmed kwa kufanya mkutano mkubwa wa hadhara jijini Addis ababa siku ya Jumamosi tarehe 23 June 2018.
Watu nane wanachunguzwa kwa kuhisiwa kuhusika na shambulizi hilo akiwemo naibu kamishna wa polisi wa Addis ababa ambaye anachunguzwa kutokana na mapungufu ya kiuslama yaliyojitokeza kwenye mkutano huo.
Waziri mkuu Abiy Ahmed amelielezea shambulio hilo kuwa ni jaribio lisilofanikiwa lililotekelezwa na askari wasiotaka kuona raia wa nchi hiyo wakiwa na umoja.
Huyu ndie Dr Abiy Ahmed Ali waziri mkuu wa kwanza kijana na wa kwanza kutoka kabila la oromo pia ni wa kwanza Muislam kutawala taifa hilo lenye historia kubwa AFRIKA na lenye kasi kubwa ya ukuwaji wa Uchumi
Ukinakili Makala zangu kumbuka kufanya acknowledgment.
© Copy rights of this article reserved
®Written by Masudi Rugombana
Napatikana kupitia simu namba
+255743 184 044.
Email: masudirugombana@gmail.com
No comments:
Post a Comment